*نمایندگی در قانون و انواع آن :

به موجب ماده ۲ قانون آیین دادرسی مدنی ، (هیچ دادگاهی نمی تواند به دعوایی رسیدگی کند ؛ مگر اینکه شخص یا اشخاص ذی نفع یا وکیل یا قائم مقام یا نماینده قانونی آنان رسیدگی به دعوا را برابر قانون درخواست نموده باشند ).

بنابراین ، یکی از موضوعات مهمی که در قانون آیین دادرسی مدنی مدنظر قرار می گیرد ، نمایندگی و انواع آن می باشد.

*نمایندگی چیست؟

نمایندگی در واقع عنوانی است که بر مبنای آن , یک شخص به انجام امور حقوقی دیگری و به منظور تامین اهداف وی می پردازد.

حال قصد داریم در این مقاله به بررسی انواع نمایندگی ، مطابق قانون آیین دادرسی مدنی بپردازیم .

نمایندگی از نظر قانون به سه دسته تقسیم میشود :

• نمایندگی قانونی به معنای اخص (به این نمایندگی , نمایندگی قهری گویند)
• نمایندگی قضایی
• نمایندگی قراردادی

*نمایندگی قانونی چیست؟

نمایندگی قانونی به مفهوم اخص در مواردی است که نمایندگی شخص نماینده به طور مشخص در قانون مورد پیش بینی قرار گرفته است .

بنابراین ، اراده هیچکدام از طرفین ، در امر نمایندگی موثر نیست ؛ چرا که قانون در این خصوص تعیین تکلیف کرده است .

مانند نمایندگی قانونی پر و جد پدری از فرزند خود که در حقوق تحت عنوان ولایت قهری هم شناخته می شود . بنابراین ، اگر شخصی با نمایندگی قانونی از طرف دیگری اقدام به اقامه دعوا نمود ، باید با ارائه دلایل لازم ، سمت خود را اثابت کند

علاوه بر ولی قهری ، نمایندگی وزرا و رؤسای سازمان ها ، از وزارتخانه ها و سازمان ها و موسسات نوعی نمایندگی قانونی است .

*نمایندگی قضایی چیست؟

نوع دوم از اقسام نمایندگی ، نمایندگی قضایی می باشد .

نمایندگی قضایی در صورتی است که نمایندگی نماینده به موجب رأی دادگاه تعیین و اعلام شده باشد . مانند نمایندگی (قیم) از صغیر و مجنون و همچنین ، (امین جنین و امین )غایب مفقودالاثر که در قانون امور حسبی مورد پیش بینی قرار گرفته اند . بنابراین ، در تعیین نماینده قضایی ، حکم دادگاه مبنا قرار می گیرد .

*نمایندگی قراردادی چیست؟

نوع سوم از انواع نمایندگی در آیین دادرسی مدنی ، نمایندگی قراردادی می باشد

در نمایندگی قراردادی شخص به موجب قرارداد نماینده می شود . در این فرض میتوان به نمایندگی وکلای دادگستری و نمایندگان حقوقی وزارتخانه موضوع ماده ۳۲ آیین دادرسی مدنی اشاره نمود :

*ماده ۳۲ ق.آ.د.م (وزارتخانه ها، موسسات دولتی و وابسته به دولت، شرکتهای دولتی،نهادهای انقلاب اسلامی و موسسات عمومی غیر دولتی، شهرداریها و بانکهامی توانند علاوه بر استفاده از وکلای دادگستری برای طرح هرگونه دعوا یادفاع و تعقیب دعاوی مربوط از اداره حقوقی خود یا کارمندان رسمی خود باداشتن یکی از شرایط زیر بعنوان نماینده حقوقی استفاده نمایند:

۱ – دارا بودن لیسانس در رشته حقوق با دو سال سابقه کار آموزی در دفاترحقوقی دستگاههای مربوط.

۲ – دوسال سابقه کار قضایی یا وکالت به شرط عدم محرومیت از اشتغالبه مشاغل قضاوت یا وکالت.

تشخیص احراز شرایط یادشده به عهده بالاترین مقام اجرایی سازمان یاقائم مقام قانونی وی خواهد بود.ارائه معرفی نامه نمایندگی حقوقی به مراجع قضایی الزامی است.)

نکته : منظور از بانک در این ماده فقط بانک های دولتی می باشد .

*ماده ۳۱ ق.آ. د.م : ( هریک از متداعیین می توانند برای خود حداکثر تا دو نفر وکیل انتخاب و معرفی نمایند.)

نکته :

• در نمایندگی به مفهوم اخص برای اثبات نمایندگی , ارائه شناسنامه کافی است.
• در نمایندگی قضایی برای اثبات نمایندگی , ارائه حکم دادگاه کافی است.
• در نمایندگی قراردادی برای اثبات نمایندگی ارائه قرارداد کافی است .
• در نمایندگی حقوقی برای اثبات نمایندگی , ارائه معرفی نامه کافی است .